Ortaklığın giderilmesi davası ile paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi taşınır veya taşınmaz maldaki paydaşlık sona erer ve kişisel mülkiyete geçilir.
Ortaklığın giderilmesi davası tarafları çoktur. Ayrıca bu dava, tüm taraflar için benzer sonuçlar doğuran bir dava çeşididir.
Örneğin dava açıldıktan sonra davacı davadan feragat ettiği takdirde eğer davalılardan biri davayı takip etmek istediğini mahkemeye bildirirse bu durumda dava sonuçlanacaktır.
Mahkeme tarafından ortaklığın giderilmesi iki yol ile mümkündür:
- Aynen Taksim Suretiyle İzale-i Şuyu
- Satış Suretiyle İzale-i Şuyu
Aşağıda detayları ile anlatılacak olan ortaklığın giderilmesi davası açmadan önce arabuluculuk başvurusu yapılması ve bu süreç sonunda anlaşamama tutanağı alınması gerekmektedir. Anlaşamama tutanağı da dava açılırken mahkemeye sunulmalıdır. Aksi takdirde dava usulden reddedilecektir.
Makale İçeriği
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kime Karşı Açılır?
Ortaklığın giderilmesi davası taşınır veya taşınmaz maldaki tüm paydaşlara karşı açılır. Burada davacı ise herhangi bir paydaş olabilir.
Taşınır veya taşınmaz maldaki ortaklık dava açmadan da sona erdirilebilir. Bu durumda tüm paydaşlar malı nasıl pay edeceklerini bir anlaşma yaparak belirlemelidir.
Ancak paydaşlar kendi aralarında anlaşamadıkları takdirde izale-i şuyu davası açarak ortaklığın giderilmesi talep edilebilir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus şudur: davada tüm paydaşların bulunması gerekir. Tüm ortaklar davaya dahil edilmeden dava sonuçlandırılmaz.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Ortaklığın giderilmesi davasında yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesi’dir.
Eskişehir’de 4 tane Sulh Hukuk Mahkemesi bulunmaktadır.
Eskişehir 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
Eskişehir 2. Sulh Hukuk Mahkemesi
Eskişehir 3. Sulh Hukuk Mahkemesi
Eskişehir 4. Sulh Hukuk Mahkemesi
Aynen Taksim Suretiyle İzale-i Şuyu
Ortaklığın giderilmesi davasında sadece tek bir paydaşın aynen taksim ile ortaklığın giderilmesini talep etmesi yeterlidir. Böyle bir talep ile karşı karşıya kalan mahkeme, aynen taksim şartlarının bulunup bulunmadığına bakmak zorundadır.
Mahkeme tarafından aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilebilmesi için şu hususların araştırılması gerekir:
- Taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı
- Tarım arazilerinin niteliği ile imar mevzuatına göre aynen taksimin mümkün olup olmadığı
Bu hususlar araştırıldığında ve aynen taksimin yapılabileceği kararlaştırıldığında bölünen parçaların değerleri birbirine denk olmalıdır.
Eğer denk olmayan paylar bulunuyorsa eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme işlemi yapılır.
Satış Suretiyle İzale-i Şuyu
Paylı taşınmazın aynen taksimi mümkün olmadığı durumlarda ortaklık satış suretiyle giderilecektir. Burada satışı mahkeme yapmaz. Satış, satış memurluğu veya icra dairesi marifetiyle yapılır.
Satış açık arttırma yoluyla yapılır ve herkes katılabilir. Ancak paydaşlar oybirliği ile satışın ortaklar arasında yapılması konusunda anlaştıkları takdirde satış sadece ortaklar arasında yapılır.
Eğer bir taşınmaz malda kat mülkiyeti kurmak mümkün ise bu maldaki ortaklık satış suretiyle giderilmesine karar verilemez.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Muhdesatın Aidiyeti Konusu
Davaya konu taşınmazın üzerinde bulunan bina, ağaç gibi yapılar onun bütünleyici parçasıdır. Bütünleyici parçaların kime ait olduğu konusunda paydaşlar arasında bir tartışma söz konusu ise bu uyuşmazlık “muhdesatın aidiyetinin tespiti davası” ile giderilir.
Eğer ortaklığın giderilmesi davası sırasında bu dava açılmış ise bu dava bekletici mesele yapılır ve ortaklığın giderilmesine ilişkin karar verilmez.
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2021/398 K. sayılı kararında bu hususa ilişkin şöyle demiştir:
“Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK’nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.”
Yine Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2021/717 K. sayılı kararında taşınmazın bütünleyici parçalarının ortaklara değil de bir üçüncü kişiye ait olduğu iddiasında bu üçüncü kişinin izale-i şuyu davasına taraf eklenerek satış bedelinden pay verilmesinin mümkün olmadığını açıklamıştır.
Ortaklığın giderilmesi davası, süreç bakımından uzun ve teknik hukuki bilgi içeren bir davadır. Bundan dolayı herhangi bir hak kaybı yaşanmaması adına Eskişehir gayrimenkul avukatı tarafından takip edilmesi gerekir.
Bu hususlarda yaşadığınız uyuşmazlıkların çözümü için deneyimli avukatlardan oluşan kadromuzdan ve Eskişehir Avukat Musa Çetintaş’tan yardım almak için iletişime geçebilirsiniz.
