Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alabilir mi 2023 İstifa Eden Tazminat Alabilir mi ?

İstifa eden tazminat alabilir mi 2023  Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alabilir mi? İşten kendin çıkınca tazminat alınır mı? ? Bu yazımızda bu sorularınıza cevaplar bulacaksınız. Tazminat veya Kıdem tazminatı anlam olarak istifa eden veya işten çıkartılan işçiye alması gereken parayı ifade eder.

“İstifa eden tazminat alabilir mi?” sorusu, ülkemizde ücretli çalışan herkesin aklında yer etmiş bir sorudur. Bu konuda TBMM’nin yapmış olduğu tazminat alacak yasası çalışmaları vardır. Ancak henüz taslak aşamasındadır.

İstifa Eden Tazminat Alabilir mi?

“Kıdem Tazminatı”na hak kazanmanın yolları kanunlarla düzenlenmiştir. Misal tazminatı hak etmek için işçi en az 1 (bir) yıl çalışmış olmak gerekiyor ve kendi isteği ve kusuru olmaksızın işten çıkarılmış olması isteniyor. Anlaşıldığı üzere çalışmalarını gerekçesiz bırakan çalışan, kıdem tazminatı alamaz.

Çalışan bu durumda kıdem tazminatını alamadığı gibi işverene ihbar tazminatını da ödemek zorunda olabilir. Konuyla ilgili Yargıtay kararı: “İstifa belgesindeki ifadenin genel bir içerik taşıması durumunda, işçinin dava dilekçesinde somut sebepleri belirtmesinde hukuka aykırı bir yön bulunmamakta olup istifanın ardındaki gerçek araştırılmalıdır.

İş sözleşmesinin istifa ile sona ermesi halinde, işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanması mümkün olmadığı gibi, ihbar ve kıdem tazminatlarına da hak kazanamaz. İstifa durumunda işçinin işverene ihbar tazminatı ödemesi yükümü ortaya çıkabileceğinden, istifa üründeki belgelerin titizlikle ele alınması gerekir.”

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alabilir mi?

İş sözleşmelerinin feshinden önce bildirim süresine bağlı kalınarak diğer tarafa yazılı bildirimde bulunulması esastır. İşten ayrılmak (istifa) isteyen işçi, sağlık nedenleri, iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık veya işin durması benzeri haklı nedenler dışındaki işten ayrılmalarda işverenine bildirim süresini dikkate alarak yazılı bildirimde bulunmakla yükümlüdür.işten kendim çıkarsam tazminat alabilirmiyim ? İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, ayrılmanın nedeni önem taşımaksızın ihbar tazminatı hakkı oluşmamakta, böylesi bir talepte bulunulamamaktadır. İşten ayrılmanın yukarıda sayılan nedenler dışında bir gerekçeye dayanması ve işçinin bildirim süresine uymaksızın işi bırakması halinde, işverenin talep etmesine bağlı olarak işi bildirim süresine uymadan bırakan işçi ihbar tazminatı ödemek durumunda kalacaktır.

Kıdem Tazminatının Ödenmesi İçin Gereken Koşullar Nelerdir?

İş sözleşmesini sonlandırmak isteyen taraflar (çalışan/işveren) bildirim süresine dikkat etmeli ve bunu yazılı olarak bildirmek zorundadır. Tabii iş kanununda istisnai durumlarda mevcuttur: Emeklilik, kadınlar için evlilik ve askerlik gibi durumlarda kıdem tazminatı hakkı doğuyor. İş kanununda belirtilen istisnai durumlar aşağıda listelendiği gibidir.

• İşveren Tarafından İyi Niyet ve Ahlak Kurallarına Aykırılık Nedenleri Dışındaki Nedenlerle İş Sözleşmesinin Feshedilmesi:

İş veren çalışanını normal şartlar altında işten çıkarttığında kıdem tazminatını ödemek zorundadır.

• 3600 prim, 15 yıl çalışmış olmak ve 9 eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişinin yapılmış olması:

Kendi isteği ile istifa ederek kıdem tazminatı almak isteyen biri çalışma hayatında 15 yılı ve 3600 prim gününü tamamlamış olmalı. Tabii burada dikkat edilmesi gereken çok önemli bir tarih var. Burada önemli olan tarih 9 Eylül 1999 ve sigorta girişinizin bu tarihten öncesinde olmalıdır. Çalışan Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) bu şartları sağladığını ifade eden resmi bir yazı aldığında istifa ederek kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.

Ancak  çalışan en az 1 (bir) yıldır aynı firmada çalışıyor olmalıdır. Çalışan 3600 yasası olarak da bilinen kanunla tazminatı almak istiyorsa, istifa dilekçesinde bunu açık bir şekilde belirtmelidir veya istifa dilekçesini ve SGK’dan aldığı resmi yazıyı noter vasıtasıyla firmaya gönderebilir. Aksi takdirde tazminatı yanabilir.

• Sağlık Sebepleri:

Meslek hastalığı veya iş kazası sonucunda çalışan tek taraflı olarak iş sözleşmesini sonlandırdığı zaman kıdem tazminatını alabilir. Bu konuya örnek olarak Yargıtay’ın aldığı bir karar: “İlke olarak istifa ile hizmet sözleşmesine son verilmesi kıdem tazminatı istemeye engel bir durum teşkil eder. Ancak, kıdem tazminatına hak kazandıracak bir sağlık nedeninin söz konusu olup da davacı da bu durumu ispat ederse önceki hizmet döneminin kıdem tazminatında dikkate alınması doğru olur.”

• Ahlaki ve İyi Niyet Kural Yozlaşması:

Bu durumların en başında “mobbing” geliyor. Çalışan mobbinge uğradığını belgeleyerek istifa ederse tazminatını almaya hak kazanabilir.

Çalışan ücretini ve diğer alacaklarını (yıllık izinler, ikramiye, gıda, giyim, yakacak yardımları, tatil günleri, vb.) kanun veya sözleşme hükümleri koşullarına uygun olarak ödenmez veya hesaplanmazsa, çalışan istifa ederek tazminatını alabilir.

Çalışanın primleri aldığı ücretten yatmıyorsa, eksik veya geç bildiriliyorsa ve işveren çalışanın bilgisi dışında işe giriş-çıkış yapıyorsa çalışan istifa edip tazminatını alabilir.

• Zorlayıcı Sebepler:

Çalışanın bir haftadan daha uzun süre yaptığı işi terk etmesini zorlayan sebepler olduğunda işçi istifa ederek tazminatını alabilir.

Kadın çalışan, evlendiği tarihten sonraki 1 (bir) yıl içinde evlilik nedeniyle, erkek çalışan askerlik nedeniyle istifa ederse tazminatını alabilir.

Bu tür durumlar yaşanan olaya, çalışana ve işverene göre çoğaltılabilir. Şarta bağlanan ve baskıyla alınan dilekçe, işe başlamada zamanında boş kağıda attırılan imza, dilekçelerin geç işleme konması, vb. gibi durumlar çoğaltılabilir.

• Çalışanın Ölmesi:

Çalışanın ölmesi durumunda işveren çalışanın tazminatını mirasçılarına ödemekle yükümlüdür.

• Memuriyet Durumunda Tazminat Hakkı

Bu konu çoğumuzun yanlış bildiği bir durumdur. Yargıtay’ın 2012 (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 26/04/2012 tarih ve2010/6655 Esas , 2012/14620 karar sayılı kararı) yılında aldığı bir kararda “…  kendi isteği ile memuriyete geçmek …” ifadesi geçmektedir. Anlaşıldığı üzere memuriyet durumunda istifa eden işçi kıdem tazminatını almaz.

Sonuç

Kıdem tazminatı, çalışan için işsiz kaldığı süre ve yeni iş aradığı süre zarfında geçimini sağlaması için çok önemli bir gelirdir. Bu yüzden bu haktan mahrum kalmamak için son derece dikkatli ve özverili davranılması gerekmektedir. Çalışan bu mücbir sebeplerden dolayı iş akdini sonlandırdığını dilekçesinden muhakkak belirtmelidir.